Φυγή προς την εξουσία

Είναι πολύ σημαντικό για τον ψυχολόγο να μπορέσει να εξηγήσει πώς ένας άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να εξουσιάζει τους συνανθρώπους του.

Η αναζήτηση της επιτυχίας ξεκινάει απο το γεγονός οτι μέσα μας, στα βαθύτερα στρώματα της ψυχής μας, που εκδηλώνονται μόνο σε οριακές καταστάσεις, κατοικεί το φάντασμα της αποτυχίας. Δεν πιστεύω οτι υπάρχουν άνθρωποι που δεν φιλοξενούν μέσα τους αυτό το φάντασμα, κυρίως στην εφηβική ηλικία που οι ανασφάλειες είναι ιδιαίτερα έντονες. Αν ένα άτομο δεν αντέχει στην ιδέα της ήττας, η ζωή του γίνεται ένας ασταμάτητος αγώνας για την άρνηση και τον εξορκισμό της.

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος άσκησης εξουσίας είναι και ο πιο ύπουλος, γιατί κρύβεται ανάμεσα στις πτυχές των "διαπροσωπικών σχέσεων". Όταν μιλούμε για κυριαρχία πάνω στους ανθρώπους δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τις διαστάσεις μιας δικτατορίας, αλλά κάτι που ζούμε όλοι μας. Στο ζευγάρι για παράδειγμα, αυτή η πλευρά είναι πάντοτε παρούσα και εκφράζεται με την προσπάθεια που κάνει ο καθένας απο τους συντρόφους να μπλοκάρει την εξέλιξη του άλλου.

Μια απο τις βασικές αιτίες της ανάγκης άσκησης εξουσίας είναι η υποσυνείδητη, κατ΄ουσίαν, αίσθηση ανικανότητας. Πρόκειται για την έκφραση μιας δυσκολίας για προσωπική πραγμάτωση. Αυτή η αδυναμία, που δεν είναι εντελώς συνειδητή, τροφοδοτεί έναν τέτοιο τρόπο ζωής και μας οδηγεί στο συμπέρασμα οτι κανένας πραγματικά δημιουργικός άνθρωπος δεν μπορεί να θέλει να επιβάλλει την εξουσία του πάνω στους άλλους.

Ο άνθρωπος αντίθετα που θέλει να εξουσιάζει, προσηλωμένος καθώς είναι στην επιβίωσή του, νιώθει διαρκώς την ανάγκη να "ελέγχει" τη δημιουργικότητα των άλλων. Αυτό είναι ένα απο τα πιο λεπτά σημεία που πρέπει να μας απασχολήσουν γιατί απο την αντίληψη της ανικανότητας για πραγμάτωση ξεκινάει η τάση προς την κυριαρχία που δεν στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στον έλεγχο του άλλου, αλλά μπλοκάρει και την δημιουργικότητά του. Όταν εκφράζουμε μια διαφορετική σκέψη λοιπόν, θα πρέπει να ξέρουμε πως προσελκύουμε εχθρούς, γιατί για όποιον αισθάνεται την ανάγκη να εξουσιάζει η αντίθετη άποψη αντιπροσωπεύει μια βουβή και αδιάκοπη μαρτυρία της δυνατότητας για "ζωή". Εκείνοι που έχουν "επιλέξει" να κυβερνούν και να κρατούν στα χέρια τους τις μοίρες άλλων ανθρώπων βρίσκονται διαρκώς αντιμέτωποι με χειρονομίες που καταγγέλουν το ημιτελές, την ανικανότητα και τη στειρότητά τους. Έτσι λοιπόν, κάθε συμπεριφορά που παραπέμπει στην δυνατότητα για πιο γεμάτη ζωή, αυτοί τη νιώθουν σαν πληγή.

Αν ανακαλύψουμε πως έχουμε την ανάγκη να ελέγχουμε τους άλλους, να παίρνουμε αποφάσεις για την μοίρα των άλλων, βρισκόμαστε μπροστά σε μια άγνωστη ως τότε πλευρά της προσωπικότητάς μας, που είναι στην πραγματικότητα η αποκάλυψη της αδυναμίας μας για δημιουργία.


Απο το βιβλίο του Aldo Carotenuto - Έρως και πάθος, τα όρια της αγάπης και του πόνου.