Ο μηχανισμός δράσης της διαταραχής πανικού

Οι άνθρωποι που εμφανίζουν κρίσεις πανικού συνήθως αναρωτιούνται αν τα συμπτώματά τους είναι αληθινά ή απλώς αποτέλεσμα της φαντασίας τους. Για να κατανοήσετε τις κρίσεις πανικού, είναι σημαντικό να κατανοήσετε πρώτα τη φυσιολογική "αντίδραση" απέναντι στην άσκηση ψυχολογικής πίεσης. Ένα ξαφνικό "σοκ" ή μια απειλή προκαλούν υπερβολικό φόβο στον καθένα. Σκεφτείτε πώς θα αντιδρούσατε, αν ένα αυτοκίνητο έστριβε ξαφνικά σε μια γωνία με πάρα πολύ μεγάλη ταχύτητα και παραλίγο σας χτυπούσε ενώ διασχίζατε το δρόμο ή αν κάποιος χτυπούσε δυνατά μια πόρτα πίσω σας χωρίς να το περιμένετε. Ξαφνικά βρίσκεστε σε εγρήγορση και επαγρύπνηση. Το δέρμα σας ζαρώνει, η καρδιά σας πάει να σπάσει και τρέμετε λίγο. Μπορεί να αναπηδήσετε, να φωνάξετε ή να οργιστείτε. Πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση (μάχη - φυγή) η οποία μας ωθεί να αμυνθούμε όταν αισθανόμαστε οτι απειλούμαστε. Η παραπάνω αντίδραση ελέγχεται απο τα κέντρα του εγκεφάλου. Αυτά τα κέντρα ελέγχουν το αυτόνομο κεντρικό σύστημα, το οποίο με τη σειρά του ελέγχει τους μυς των εσωτερικών οργάνων και τους αδένες του σώματος. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ενεργοποιείται αμέσως μόλις ο εγκέφαλος λάβει ένα απειλητικό μήνυμα απο τον εξωτερικό κόσμο. Αντιδρά στιγμιαία και χωρίς καμία συνειδητή παρακίνηση απο εσάς. Όταν τα νεύρα εκπέμπουν ένα σήμα κινδύνου, οι μύες της καρδιάς αρχίζουν να συστέλλονται γρηγορότερα προκαλώντας ταχυπαλμία, οι μύες του θώρακα συστέλλονται κάνοντάς σας να αναπνέετε πιο γρήγορα και οι ιδρωτοποιοί αδένες προωθούν περισσότερο ιδρώτα στο δέρμα. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ενεργοποιεί επίσης ενδοκρινείς αδένες που απελευθερώνουν στο αίμα χημικές ουσίες, όπως επινεφρίνη (αδρεναλίνη). Αυτές οι χημικές ουσίες προετοιμάζουν το σώμα για άμεση δράση στέλνοντας περισσότερο αίμα στους μυς και απελευθερώνοντας σάκχαρο για να σας δώσουν περισσότερη ενέργεια, έτσι ώστε να βρίσκεστε σε κατάσταση σωματικής ετοιμότητας απέναντι στο περιβάλλον.

Αυτή η αντίδραση φόβου είναι ουσιώδης και θα μπορούσε να σώσει τη ζωή σας σε περίπτωση κινδύνου. Τα σχετικά σωματικά αισθητηριακά αισθήματα προκαλούνται απο πραγματικές φυσιολογικές αλλαγές και συνήθως υποχωρούν όταν εξαφανιστεί ο κίνδυνος. Ωστόσο, στη διαταραχή πανικού, η αντίδραση "μάχη - φυγή" ενεργοποιείται με απρόσφορο τρόπο, όταν δηλαδή δεν υπάρχει κάποιος άμεσος κίνδυνος. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν ένα χαμηλότερο ουδό έκλυσης του πανικού ή γιατί ο μηχανισμός ελέγχου στο νευρικό σύστημα που διακόπτει την αντίδραση "μάχη - φυγή" είναι λιγότερο αποτελεσματικός. Σημαντικό ρόλο παίζουν και ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες, όπως είναι μια παγιωμένη ροπή του ατόμου στην ανησυχία. Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με την ύπαρξη έντονης ψυχολογικής πίεσης για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, αυξάνουν το γενικό επίπεδο σωματικής έντασης με αποτέλεσμα το άτομο να πλησιάζει στον ουδό έκλυσης του πανικού. Ακόμη και ασήμαντα γεγονότα μπορούν να ενεργοποιήσουν την παραπάνω αντίδραση. Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, οι ευάλωτοι άνθρωποι ερμηνεύουν τις δυσάρεστες εμπειρίες ή τα σωματικά αισθητηριακά αισθήματα ως απειλητικά στέλνουν διαρκώς λανθασμένα σήματα συναγερμού στο κέντρο που εκλύει την αντίδραση "μάχη - φυγή". Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού εμφανίζονται όταν η εν λόγω αντίδραση εκλύεται με απρόσφορο τρόπο σε καταστάσεις οι οποίες , αν και είναι στρεσογόνες, δεν είναι πραγματικά επικίνδυνες. Η αντίδραση αυτή είναι ένας φυσιολογικός και πολύ χρήσιμος μηχανισμός που προστατεύει το σώμα απο τον κίνδυνο. Έτσι, για ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα υγείας, τα σωματικά συμπτώματα του πανικού, αν και είναι τρομακτικά, δεν βλάπτουν άμεσα την υγεία. Πρέπει να το κατανοήσετε αυτό, γιατί ένας απο τους μεγαλύτερους φόβους που βασανίζει τα άτομα που υποφέρουν απο πανικό είναι οτι οι ίδιες οι κρίσεις τα βλάπτουν.

Απο το βιβλίο του D.Silove - V.Manicavasagar - Ξεπερνώντας τον πανικό