Η σχέση ως υποκατάστατο της μοναξιάς(β)

Ας αναρωτηθούμε λοιπόν με ποιόν τρόπο προδίδουν οι γονείς τα παιδιά. Ένας τρόπος είναι να τα χρησιμοποιούν ως εξιλαστήρια θύματα των συζυγικών συγκρούσεων. Και όντως, μόνο προστατεύοντας τον οικογενειακό πυρήνα το παιδί κερδίζει ένα χώρο στη σχέση, ή μάλλον τη μη-σχέση, των γονιών. Αναγκασμένο να αποκαταστήσει μια ισορροπία που βαθμιαία έχει κλονιστεί, το παιδί καλείται να δώσει νόημα και σκοπό σε μια συνύπαρξη που διαφορετικά θα ήταν ανούσια και ανέφικτη. Το παιδί, καθώς κινείται μέσα σε εξαιρετικά λεπτές, δυσχερείς ψυχολογικές δυναμικές, δρα καταλυτικά στις συγκρούσεις των γονιών και γίνεται, κατά κάποιο τρόπο, το θέατρο των επιχειρήσεων, η σκηνή πάνω στην οποία παίζονται η επιθετικότητα ή η αμοιβαία αδιαφορία των γονιών. Η παλιά υπόσχεση για αιώνια αγάπη δεν άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου, για τον απλό λόγο ότι τα άτομα αλλάζουν, και οι δύο άνθρωποι που σήμερα έρχονται αντιμέτωποι ελάχιστα μοιάζουν με εκείνους τους δύο που τότε σύναψαν τη συμφωνία. Έτσι, σε μια σχέση που έχει γίνει πλέον αναχρονιστική, το παιδί αιχμαλωτίζεται στο θανάσιμο παιχνίδι του σαδιστικού περιορισμού της ελευθερίας του άλλου. Κανένας δεν ξεφεύγει απ’ αυτή τη χρησιμοποίηση, που βασίζεται σε συναισθηματικό εκβιασμό και διατηρείται μέσα από τη σταθερή δολιοφθορά όλων των πρωτοβουλιών που στρέφονται προς τα έξω. Ωστόσο, αυτή η εμπειρία είναι αναγκαία γιατί, όπως μας διδάσκει η μυθολογία, η κατάκτηση της ατομικότητας αναπόφευκτα έχει τη μορφή της λύτρωσης.

Αφού αρνηθούν αμοιβαία το μέλλον τους, οι γονείς αγωνίζονται να καταστρέψουν το μέλλον του παιδιού. Εν γένει τα παιδιά είναι αυτά που πληρώνουν για την απώλεια της επιθυμίας του ζευγαριού και το αίσθημα ενοχής από το οποίο όλοι μας υποφέραμε επανεμφανίζεται στην αφύσικη απαίτηση να γίνουν ψευδομάρτυρες, να λειτουργούν ως εγγυητές μιας υποκρισίας. Η αποδέσμευση απ’ αυτόν τον ρόλο δεν είναι εύκολη, γιατί παγιδεύονται σιωπηρά από δυναμικές και εντάσεις που υπάρχουν υποσυνείδητα στους γονείς. Μια ρητή αντιπαράθεση είναι ασφαλώς προτιμότερη και λιγότερο παθολογική, αλλά αυτή η επιλογή είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Οι συμμαχίες εναντίον ενός εξωτερικού εχθρού συμβάλλουν στη διατήρηση της μάσκας της οικογένειας, με αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται η εχθρότητα που τρέφεται μέσα στους κόλπους της. Κατά παράδοξο τρόπο, το στοιχείο του μίσους είναι ισχυρότερο στις πιο συμπαγείς οικογένειες και, όπως συνηθίζεται να λέγεται, οι καλές οικογένειες είναι χειρότερες από τις άλλες. Η συναισθηματική τρωτότης, για την οποία μιλήσαμε, αντικαθίσταται από τη μνησικακία, καθώς η παρουσία της θα καθιστούσε την οικογένεια προσιτή, διαπερατή σε νέες σχέσεις.

Απο το βιβλίο του Aldo Carotenuto - Έρως και πάθος, τα όρια της αγάπης και του πόνου.