Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2012

Το Πένθος - (β) Στο νήπιο 3 - 5 ετών

Η έννοια του θανάτου δεν έχει αφομοιωθεί απο τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Ωστόσο, έχουν ήδη σχηματιστεί, κάποιες αόριστες εικόνες, όπως π.χ η ιδέα του παρατεταμένου ύπνου ή της καταστροφής (λουλούδια ή έντομα σε αποσύνθεση). Τα παιδιά κάνουν ερωτήσεις και ενδιαφέρονται για τις αλλαγές που υφίσταται το σώμα. Στην ηλικία αυτή, ρωτούν αν ο νεκρός τρώει, κοιμάται ή πονάει.
Διόλου περίεργο λοιπόν, όταν ένα τρίχρονο κοριτσάκι διατυπώνει, στη θέα του σκελετού ενός άντρα της προϊστορικής εποχής, την ακόλουθη απορία: "Ο κύριος κοιμάται;". Η ιδέα του παραδείσου και του ουρανού αρέσει στα παιδιά, ειδικά όταν φαντάζονται οτι κατοικείται απο γνωστά του οικογενειακά ή προγονικά πρόσωπα. Είναι σημαντικό να μην αμαυρωθεί η εικόνα αυτή απο μια ψυχρή ή τρομακτική θεώρηση, ή ακόμα απο το απόλυτο κενό. Μερικές φορές, οι γονείς κουράζονται απο την τόση αφέλεια των παιδιών τους. Ο θεραπευτής έχει χρέος να βοηθήσει τον πενθούντα που βρίσκεται πιο κοντά στο παιδί να αντεπεξέλθει σ' αυτή τη συζήτηση που οφείλεται στην υπερβολική αθωότητά του. Χωρίς να χρειάζονται, απαραιτήτως, πρόσθετες πληροφορίες για τον παράδεισο και όλους του αγίους του, είναι βασικό να εξασφαλίσουμε στο παιδί μια αναπαράσταση της μεταθανάτιας ζωής.
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας, μπορούν να εκφράσουν την λύπη τους, αν οι μεγάλοι τους το επιτρέψουν. Και αυτή η λύπη τους δεν καταργεί το γέλιο και το παιχνίδι τους. Καταλαμβάνει το παιδί σε ανύποπτο χρόνο, χωρίς καμιά προειδοποίηση. Είναι, ως εκ τούτου, πιθανό, να το δούμε να ξεσπάει, ξαφνικά σε κλάματα, και με την ίδια ευκολία, λίγο αργότερα, να ξεκαρδίζεται στα γέλια. Είναι η στιγμή, που το παιδί θα εισαγάγει τον θάνατο στο παιχνίδι του: "Νόμιζες οτι πέθανα, έτσι δεν είναι;" θα ρωτήσει αφού έχει σωριαστεί στο πάτωμα. Μπροστά στους ανθρώπους του περιβάλλοντός του, τα παιδιά αντιμετωπίζουν τον θάνατο με αληθινά θεατρική διάθεση, και εναλλάσσοντας τους ρόλους, υποδύονται το ένα πρόσωπο μετά το άλλο.
Συχνά, περίοδοι υπερκινητικότητας εναλλάσσονται με περιόδους κατάπτωσης. Η υπερκινητικότητα είναι απαραίτητη για την εκτόνωση της μυικής έντασης που οφείλεται στην ματαίωση. Οι γονείς πρέπει να είναι ενήμεροι για την αλλαγή αυτή στο παιδί τους, το οποίο δεν είναι απλώς αναστατωμένο, αλλά παρουσιάζει, επιπλέον, διαταραχές στον βραδυνό του ύπνο, φοβάται το σκοτάδι και βλέπει φαντάσματα.
Το γεγονός ότι το παιδί μπορεί να μιλάει στο νεκρό, δεν είναι ανησυχητικό. Το παιδί αποκτά μια ιδιαίτερη σχέση με το νεκρό του, επιδιώκοντας την σταδιακή εσωτερίκευσή του. Ο Michel Hanus γράφει:
 "το παιδί έχει ανάγκη να διατηρήσει το νεκρό του παρόντα στη φαντασία του, με τρόπο ενεργητικό και μεγάλο χρονικό διάστημα, γενονός που προκαλεί ένα διχασμό του Εγώ, στους κόλπους του οποίου συνυπάρχουν δύο ψυχικές στάσεις. Η μία αναγνωρίζει την πραγματικότητα του θανάτου και υποτάσσεται σ' αυτήν, ενώ η άλλη την αρνείται. Η συγκεκριμένη στάση είναι εμφανής ακριβώς σ' αυτές τις συζητήσεις που κάνουν τα παιδιά με το νεκρό συγγενή τους, το βράδυ, πριν κοιμηθούν".
Η παρατήρηση αυτή επιβεβαιώνεται απο τις αγγλοσαξωνικές μελέτες, που υποστηρίζουν ότι το παιδί που πενθεί δημιουργεί μια εσωτερική κατασκευή του νεκρού συγγενή του. Η εικόνα αυτή ακολουθεί, κυριολεκτικά, τα παιδιά στη μετέπειτα ζωή τους, και τα βοηθάει στην αντιμετώπιση της απώλειας.

Απο το βιβλίο της
Marie - Frederique Bacque - Πένθος και υγεία

Δεν υπάρχουν σχόλια: