Μιλήστε για το θάνατο

Ο φόβος του θανάτου υπάρχει πάντα κάτω απο την επιφάνεια. Μας κυνηγάει σ'όλη μας τη ζωή κι εμείς χτίζουμε άμυνες - πολλές απο τις οποίες βασίζονται στην άρνηση - για να μπορέσουμε να χειριστούμε την επίγνωση του θανάτου. Δεν μπορούμε όμως να τον βγάλουμε απ' το μυαλό μας. Ξεχύνεται στις φαντασιώσεις και στα όνειρά μας. Ξεσπάει σε κάθε εφιάλτη μας. Όταν ήμασταν παιδιά μας απασχολούσε ο θάνατος, κι ένας απο τους μείζονες αναπτυξιακούς μας στόχους ήταν ν' αντιμετωπίσουμε το φόβο της ανυπαρξίας.

Ο θάνατος επισκέπτεται κάθε ψυχοθεραπεία. Αν αγνοήσουμε την παρουσία του, δίνουμε το μήνυμα πως παραείναι τρομακτικός για να συζητηθεί. Κι όμως οι περισσότεροι θεραπευτές αποφεύγουν να συζητήσουν ευθέως το θέμα του θανάτου. Γιατί; Μερικοί το αποφεύγουν γιατί δεν ξέρουν τί να το κάνουν. "Τί νόημα έχει;" λένε. "Ας επιστρέψουμε στη νευρωτική διαδικασία, που είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να κάνουμε πράγματα". Άλλοι θεραπευτές αμφισβητούν τη σχέση που έχει ο θάνατος με τη θεραπευτική διαδικασία κι ακολουθούν τη συμβουλή του μεγάλου Adolph Meyer, που συμβούλευε "να μην ξύνεις εκεί που δεν σε τρώει". Άλλοι, τέλος, αρνούνται να εισαγάγουν ένα θέμα που προκαλεί μεγάλο άγχος σ' έναν ήδη αγχώδη ασθενή (και στον θεραπευτή επίσης).

Είναι πολλοί όμως οι λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να θίγουμε το θέμα του θανάτου στην πορεία της θεραπείας. Πρώτα έχετε στο νού σας ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια βαθιά και περιεκτική εξερεύνηση της πορείας και του νοήματος της ζωής ενός ανθρώπου. Δεδομένου ότι ο θάνατος κατέχει τόσο κεντρική θέση στην ύπαρξή μας, δεδομένου ότι ζωή και θάνατος αλληλοεξαρτώνται, πώς είναι δυνατόν να τον αγνοήσουμε; Οι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει απ΄το ξεκίνημα της καταγεγραμμένης σκέψης πως όλα ξεθωριάζουν και σβήνουν, πως φοβόμαστε αυτό το σβήσιμο, και πως πρέπει να βρούμε τρόπο να ζήσουμε, παρά το φόβο και παρά το σβήσιμο. Οι ψυχοθεραπευτές δεν έχουν δικαίωμα ν' αγνοήσουν όλους εκείνους τους μεγάλους στοχαστές, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα πως για να μάθεις να ζεις καλά πρέπει να μάθεις να πεθαίνεις καλά.

Απο το βιβλίο του I.Yalom "To δώρο της ψυχοθεραπείας".