Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Ζ. Η παραγνώριση των θετικών στοιχείων που μας αποδίδουν οι άλλοι

 

Συχνά παραγνωρίζουμε τα θετικά στοιχεία που μας αποδίδουν οι άλλοι άνθρωποι. Ο Groucho Marx συνήθιζε να λέει: «Δεν θέλω να ανήκω σε καμία λέσχη που θα με δεχόταν ως μέλος της». Στην περίπτωση αυτή ακόμη και η αποδοχή εκλαμβάνεται ως κάτι αρνητικό. Ας δούμε μερικά παραδείγματα.

Όταν ο προϊστάμενος του Στέφανου του έκανε μια φιλοφρόνηση, αυτός σκέφτηκε: «μου το λέει μόνο και μόνο για να δουλεύω ακόμη πιο σκληρά. Δεν είναι ευχαριστημένος μαζί μου». Όταν οι συνάδελφοι της Τζένης τη ρώτησαν πώς είναι η υγεία της όταν επέστρεψε στη δουλειά μετά από αναρρωτική άδεια, εκείνη σκέφτηκε: «Απλώς κάνουν αυτό που επιβάλλουν οι κανόνες καλής συμπεριφοράς. Δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για μένα, αλλά ρωτώντας με νιώθουν εκείνοι καλύτερα». Όταν ο Πέτρος έκανε ένα κομπλιμέντο στην Ειρήνη, εκείνη σκέφτηκε: «το λέει μόνο και μόνο για να με κάνει να νιώσω καλύτερα. Ίσως να θέλει να ενδώσω στον έρωτά του». Ο Παύλος έστειλε μια αναφορά στην δουλειά του, παρότι ήξερε ότι είχε κάποια αδύνατα σημεία. Όταν δέχτηκε θετικά σχόλια σκέφθηκε: «τους ξεγέλασα πάλι. Προφανώς δεν τη διάβασαν και πολύ προσεκτικά. Κανείς δεν δίνει και πολύ μεγάλη σημασία στη δουλειά μου».

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, και προκειμένου ο Παύλος να σταματήσει να ερμηνεύει την κατάσταση τόσο αρνητικά, ενθαρρύνθηκε να ρωτήσει τον προϊστάμενό του για την αναφορά και ιδίως για τα αδύνατα σημεία της. Δεν πήρε την απάντηση που περίμενε. Ο προϊστάμενός του του είπε: «γνωρίζω ότι κάποια σημεία ήταν ασαφή στην αναφορά σου , αλλά επρόκειτο για τομείς όπου δεν μπορούσε να γίνει τίποτε καλύτερο. Εν πάση περιπτώσει, ορισμένα άλλα σημεία της αναφοράς σου μας έδωσαν μερικές νέες ιδέες». Με αυτό τον τρόπο ο Παύλος συγκέντρωσε μερικά δεδομένα σχετικά με την εντύπωση που έκανε η αναφορά του, αντί να εξακολουθήσει να βασίζεται στα συναισθήματά του.

Από εξελικτική σκοπιά, το σύστημα του εγκεφάλου το οποίο βρίσκεται σε επιφυλακή αναζητώντας ενδείξεις εξαπάτησης μπορεί να υπερδιεγερθεί. Αυτό μας κάνει να βρισκόμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση έτσι ώστε να μη μας εξαπατήσουν. Επιπλέον, ο φόβος της εξαπάτησης έχει διπλή όψη. Από τη μία πλευρά, νομίζουμε ότι οι άλλοι εξαπατούν εμάς όταν εκφράζονται θετικά. Από την άλλη, θεωρούμε ότι αν όντως εννοούν τον έπαινο τότε τους έχουμε εξαπατήσει εμείς. Όταν έχουμε κατάθλιψη, είμαστε πολύ ευαίσθητοι στο ενδεχόμενο εξαπάτησής μας επειδή αυτή είναι μια μορφή απειλής. Ας δούμε πώς μπορούμε να αμφισβητήσουμε αυτές τις ιδέες:

Ακόμη και αν οι άλλοι δεν είναι τελείως ειλικρινείς, είναι τόσο κακό αυτό; Σε τι με βλάπτει; Δεν υπάρχει λόγος να επιμένω οι άλλοι να είναι πάντοτε απόλυτα ειλικρινείς. Ο κόσμος δεν αλλάζει και ορισμένοι άνθρωποι δεν λένε πάντοτε όλη την αλήθεια. Μπορώ να ζήσω με αυτό.

Αν λοιπόν διαπιστώσετε ότι παραγνωρίζετε τους επαίνους και τις επιβραβεύσεις που δέχεστε από τους άλλους, προσπαθήστε να αναζητήσετε το λόγο. Σας εξαπατούν εκείνοι ή τους εξαπατάτε εσείς; Πιστεύετε ότι δεν αξίζετε την επιβράβευση; Μήπως παραγνωρίζετε τα θετικά στοιχεία που σας αποδίδουν; Και, αν ναι, σε τι σας ωφελεί αυτό; Σκεφθείτε τα οφέλη που θα είχατε αν ήσασταν σε θέση να αποδέχεστε τις επιβραβεύσεις αντί να τις απορρίπτετε.

 

 

 

 

 

 

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert “Ξεπερνώντας την κατάθλιψη».