Η ανησυχία, ο φόβος και το άγχος εμφανίζονται συχνά σε όλους μας. Δεν προκαλούν σωματικές ή ψυχολογικές βλάβες και στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρούνται αισθήματα εύλογα και ζωτικά για την επιβίωση. Πρόκειται για φυσιολογικές αντιδράσεις σε αγχογόνες ή σε επικίνδυνες καταστάσεις, και θεωρούνται παθολογικές μόνο στις περιπτώσεις όπου είναι υπερβολικές ή/και εμφανίζονται σε συνθήκες που δεν τις δικαιολογούν. Για παράδειγμα, ακούω ένα λεωφορείο να πλησιάζει, ανησυχώ ότι θα με χτυπήσει, φοβάμαι ότι κινδυνεύει η ζωή μου και αισθάνομαι άγχος. Αυτή η αντίδραση θα ήταν τελείως φυσιολογική και χρήσιμη αν διέσχιζα ένα δρόμο και έβλεπα ένα λεωφορείο να έρχεται κατά πάνω μου, αλλά θα ήταν υπερβολική και περιττή αν καθόμουν σε ένα πάρκο και το λεωφορείο περνούσε απο μια γειτονική πάροδο.
Οι φυσιολογικές αντιδράσεις στις αγχογόνες καταστάσεις
"Δεν θα μπορούσε να είναι πιο ειδυλλιακά. Μία ήρεμη καλοκαιρινή ημέρα στην εξοχή, μόνη με το μικρό γιό μου. Τότε άκουσα τον ταύρο και τον είδα να τρέχει καταπάνω μας. Ένιωσα την αδρεναλίνη να κυλάει στις φλέβες μου και η καρδιά μου πήγε να σπάσει. Οι τρίχες του σβέρκου μου σηκώθηκαν, το σώμα μου σφίχτηκε και το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν πώς να προστατεύσω το παιδί μου. Έπρεπε να το προφυλάξω. Το άρπαξα και άρχισα να τρέχω. Ξέχασα τα παιχνίδια του, τη φωτογραφική μηχανή και το μόνο που είχα στο μυαλό μου ήταν η πόρτα στην άλλη άκρη του χωραφιού και η φυγή μας. Δεν ξέρω απο πού προήλθε όλη αυτή η ενέργεια, αλλά βρήκα τη δύναμη να μεταφέρω το γιό μου ως την πόρτα προτού ο ταύρος προλάβει να μας φτάσει. Μετά ένιωθα αναστατωμένη και εξουθενωμένη, αλλά σιγά - σιγά συνήλθα".
Η ανησυχία, ο φόβος και το άγχος παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή μας, επειδή μας προετοιμάζουν να αντιμετωπίσουμε τις αγχογόνες ή τις επικίνδυνες καταστάσεις. Πυροδοτούν την απελευθέρωση μιας ορμόνη (της αδρεναλίνης) η οποία επιφέρει αλλαγές τόσο σε σωματικό όσο και σε νοητικό επίπεδο, οι οποίες αλλαγές, με τη σειρά τους, μας προετοιμάζουν είτε για την αντιμετώπιση μιας πρόκλησης είτε για τη φυγή απο μια επικίνδυνη κατάσταση. Μόλις ξεπεραστεί η αγχογόνος κατάσταση ή ο κίνδυνος, αυτές οι παροδικές αλλαγές υποχωρούν.
Οι κίνδυνοι που αντιμετώπιζαν οι πρόγονοί μας ήταν πολύ "χειροπιαστοί"(π.χ. άγρια ζώα, εχθρικές γειτονικές φυλές κ.λ.π), οπότε η αντίδραση μάχη-φυγή ήταν κατάλληλη για τις συνθήκες στις οποίες ζούσαν. Οι αγχόγονες εμπειρίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι πιο αφηρημένες: καθυστερήσεις, επίμονα οικογενειακά προβλήματα, προθεσμίες, ανεργία κ.α. Ωστόσο, συνεχίζουμε να βιώνουμε τις ίδιες σωματικές, νοητικές και συμπεριφορικές αλλαγές που βιώναν και οι πρόγονοί μας.
Απο το βιβλίο της Η.Κennerley "Ξεπερνώντας το Άγχος"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου